Türk Macar dostluğunun simgelerinden “Budin’in manevî bekçisi” Gül Baba Türbesi, TİKA tarafından restore edilerek ziyarete açıldı.
Açılış törenine Türkiye Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Macaristan Başbakanı Sayın Viktor Orban’ın yanısıra üst düzey davetliler ve sivil toplum örgütleri temsilcileri katıldı. Yunanistan Batı Trakya’dan ise törene kanaat önderlerinden Apti Pencal ve Ahmet Paşa katıldı.
TİKA, Macaristan’da Gül Baba Türbesi restorasyonu, Kanuni Sultan Süleyman’ın kayıp mezarının araştırılması, Macar – Türk Dostluk Parkı restorasyonu gibi önemli projelere imza atarak iki dost ülke arasında köprüler kurmaya devam ediyor.
Macaristan Başbakanı Sn.Viktor Orban ile Gül Baba Türbesi'ne açılışına katılan Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan, burada yaptığı konuşmada, iki ülke ilişkileri açısından önemli bir ziyaretin yanı sıra aynı zamanda Türkler ve Macarların asırlara dayanan köklü dostluğunun sembollerinden birinin açılışını yaptıklarını belirtti. Kavuğunda taşıdığı güllerden dolayı bu isimle anılan Bektaşi dervişi Gül Baba'nın 477 yıl önce bu tepede şehadete ulaştığını aktaran Cumhurbaşkanı, temsil ettiği değerler ve şahsında sembolleşen hasletler daha da önem kazanan Gül Baba'nın tüm Macaristan'da tanındığını söyledi. -
Gül Baba isminin, vefa, cesaret, adalet, fedakarlık, saygı ve sevgi gibi değerlerle özdeşleştiğini vurgulayan Cumhurbaşkanı, şöyle devam etti: "Zamana meydan okuyan bu türbeye, bize sadece ortak tarihimizi hatırlatan bir ata yadigarı olarak bakamayız. Gül Baba geçmişten daha çok bugünle ve gelecekle ilgilidir. Gül Baba kendisini ziyaret edenlere, adeta tarihin derinliklerinden seslenerek insanlığın bekasının, farklı kültürler arasında karşılıklı saygı, anlayış ve dostluktan geçtiğini hatırlatır. Gül Baba sevginin nefrete, barışın çatışmaya, dayanışmanın bencilliğe galebe çalmasının da sembolüdür."
Cumhurbaşkanı, "Gül Baba cismiyle aramızda bulunmasa da ismiyle, hatırasıyla, bilgeliğiyle burada yatıyor. Gül Baba, kendisine Türkiye ve Macaristan'da duyulan saygı ile muhabbet ve sevgiyle, güller içinde yattığı bu güzel bahçede hakikatin kutbu olmaya hala devam ediyor. İnşallah gelecek asırlarda da Gül Baba manevi mirasıyla iki ülke dostluğunun nişanesi olmaya devam edecektir." dedi.
Merhum Evliya Çelebi ve farklı dönemlerde türbeyi ziyaret eden seyyahların, Macar halkının Gül Baba Türbesi'nin korunmasına verdikleri önemden bahsettiğini aktaran Cumhurbaşkanı, Gül Baba Türbesi'nin onca badireyi aşıp tüm güzelliği ve ihtişamıyla bugüne kadar ulaşabilmesinin sebebinin bu ihtimam, itina ve hürmet olduğunu ifade etti. -
Macaristan’ın başkenti Budapeşte’de, Gül Tepesi (Rozsadomb) olarak bilinen bölgede yer alan Gül Baba Türbesi, 2014 yılında imzalanan protokolün ardından Türk – Macar ortaklığıyla restore edildi. Restorasyon kapsamında, türbenin onarımı, iç mekân ile çevre düzenlemesi yapıldı. Ayrıca yeni bir Gül Baba Müzesi de Türbenin yanına inşa edildi.
Budin’in Manevî Bekçisi” Gül Baba
Esas ismi Cafer olan Gül Baba, Veli Baba Dergâhı’na mensup bir Bektaşî dervişiydi. Gittiği her yerde Gül Baba diye anılırdı. İnsanlara irşad etti, seferlere katıldı, şanı gittikçe yayıldı.
Kanuni Sultan Süleyman, bu gözü pek, yiğit dervişe haber salıp, Macaristan’a davet etti. Orduya ışık olan Gül Baba, Budin Seferi’ne katıldı. 2 Eylül 1541’de vefat etti. Cenazesi, Macaristan’da bugünkü yerine defnedildi. Gültepe’deki kabrinin üzerine bir türbe inşa edildi. Daha sonra da türbenin yanına onun adını taşıyan bir tekke kuruldu.
Gül Baba Türbesi, yüzyıllar içinde çeşitli değişimlerden ve dönemlerden geçti. Türbe ve Gül Baba’nın aziz hatırası yüzyıllar boyunca Türk–Macar dostluğunun bir simgesi olarak korunup, yaşatıldı.
1914’te tarihi eser olarak tescil edilen Gül Baba Türbesi, 1962’den itibaren de müze olarak ziyarete açıldı.
Gül Baba’nın Aziz Hatırasında Restorasyon Süreci
1987 yılında düzenlenen “Uluslararası Mimarlık Kampı” bölgeyi çalışma konusu olarak ele almış, önerilerde bulunmuş ancak hiçbiri hayata geçirilmemiştir. TİKA, devam eden yıllarda yapılan çalışmaların ardından geçen sürede tarihi yapıda temel eksiklikler ve hasarlar gözlemlemiş, bölgede geniş çaplı incelemelerde bulunarak 2016 yılında restorasyon çalışmalarını başlattı. 2016’da TİKA tarafından başlatılan Gül Baba Türbesi’nin restorasyon çalışmaları sonucunda Türk – Macar uzmanların oluşturduğu bir ekip ile birlikte türbenin onarımı, iç mekân tadilatı, çevre düzenlemesi yapıldı.
Gül Baba Müzesi
TİKA, tarihi mirasın korunması amacıyla restorasyon çalışmalarını tamamlarken, tarihi değerlerimizin yaşatılması için yeni bir müzenin inşasını gerçekleştirdi. Gül Baba Müzesi’nin bir kültür merkezi olarak sürekli yaşayan bir mekân olması amacıyla ziyaretçiler için kafeterya ve müze planlanmış, ayrıca çeşitli etkinlik ve toplantıların düzenlenebilmesi için de toplantı salonları ile çok amaçlı salon hazırlatıldı.
Türbenin hemen yakınında bulunan Gül Baba Sokağı aslına uygun bir şekilde yenilendi. Türbenin girişinde bulunan Gül Baba heykeli ise yenilenen bir kaide üzerinde muhafaza edildi.
Fotoğraflar: Asır Proje